Protein Sentezi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Protein Sentezi

Protein Sentezi, Canlılar vücutlarına aldıkları büyük moleküllü protein barındıran besinler ile bu sentezi başlatırlar. Bu büyük proteinler parçalanırlar. Ufak parçalara ayrılan protein aminoasit olarak adlandırılır. Bu aminoasitler turgor basıncı ve osmoz ile hücre içine alınırlar ve bilindiği üzere Adenin nükleotitin karşısına timin, guanin nükleotitin karşısına stozin nükleotiti gelerek DNA şifresine göre yeniden dizilirler. Bunun yapılmasının sebebi ise proteinin vücuda uyum sağlamasıdır. Bu olayın genel ismine protein sentezi denir. Ayrıca proteinlerin sayısı ve DNA'daki nükleotitlerin sayıları birbiriyle orantılıdır. Hücrelerin genelinde toplam olarak yirmi çeşit aminoasit bulunmaktadır. Bu aminoasitlerin bir kısmı hücrenin sentezlemesi ile oluşurken bir kısmı ise dışarıdan alınır. Bunların genel ismi Temel Aminoasitlerdir. Örnek olarak Arginin, Histidin veya İzolisin verilebilir.

Proteinler, aminoasitlerin belirli kurallar çerçevesinde, belirli sıra ve dizilişe göre peptit bağlarıyla birleşerek meydana gelirler. Hücrelerde bu dizilişlerin anlamları vardır. Bunlara genetik şifre denir. Bu genetik şifreye ise işlev kazandıran yani anlam bulmasını sağlayan görevi ise RNA üstlenir.

Nasıl Gerçekleşir: TRNA (Taşıyıcı RNA), molekülleri, sitoplazmada (Hücre sıvısı) hücreye yeni alınmış serbest dolaşan aminoasitlere bağlayarak mRNA (Mesajcı RNA) bölümüne taşır. Ayrıca tRNA molekülünün, kodonlara (Dizili grup) uyan üçerli nükleotit gruplara ise antikodon denildiği unutulmamalıdır. Kodonlar ve Antikodonlar nükleotitlerin arasındaki zayıf hidrojen bağlarının kurulmasına, taşıyıcı RNA'ların belirli kurallar dahilinde dizilmesinde önemli etkenlerdir. Bu olayların tümü Ribozomda (Hücrenin enerji kaynağı) gerçekleşir.

Sentez İçin Aminoasitlerin Aktifleşmesi: Bilindiği üzere aminoasitler tRNA'ya bağlanarak taşınıyor. TRNA'ya bağlanabilmeleri için öncelikle aktif hale gelmeleri gerekmektedir. Bu olay için enerji olarak bildiğimiz ATP'den fosfat grubunun ayrılarak aminoasitlere bağlanması gerekir. Fosfatın aminoasitlere bağlanması için açil sentetaz enzimi hücrede bulunmalıdır. Aminoasitler aktifleştikten sonra tRNA'nın uygun olan ucuna bağlanarak işlemi başlatırlar. Bu aşamaları detaylandıracak olursak;

Transkripsiyon: Bir diğer adı da yazılma olarak bilinir. DNA organelinin yapısındaki dizilişten aktarılan genetik verilerin mRNA diline dönüştürülme işlemidir. Bu şekilde oluşan mRNA'daki genetik diziliş sitoplazmaya geçer. Ribozomlar yapısında bulundurduğu yardımcı elemanlar sayesinde oluşan bu diziye tutunurlar. Bu işlemlerin genel adı Transkripsiyondur.
Translasyon: Latince lisanına az çok yakın olanlar okuma anlamına geldiğini anlayacaklarını tahmin ediyorum. Bu aşama DNA'nın verdiği genetik şifreye göre hücredeki amino asitlerin belirli kurala göre dizilmesidir. Aminoasitlerin taşınmasında görev alan tRNA molekülleri, ribozomlara alt yardımcı birimleri üzerinden bağlanırlar. Bu olayda ise tRNA ve mRNA arasındaki zayıf hidrojen bağı görev üstlenir.

Bu şekilde ribozomlar mRNA ile taşınırken, mRNA da bulunan kodonlara uyacak antikodonları taşıyan tRNA molekülleri, bu kodonların dizilişine uygun olarak ribozomlara tutunmaya çalışırlar. Dolayısıyla kendileriyle birlikte taşıdıkları amino asitler belirli bir kurala göre taşınmış olacak. Bu dizilişte bilindiği gibi aralarında peptit bağı kurarlar ve bu şekilde protein sentezi yani bir diğer deyimle protein yapımı gerçekleşir.

Son Güncelleme : 20.01.2024 10:40:54

Protein Sentezi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Protein Sindirimi

Protein sindirimi, mide ve bağırsaklarda gerçekleşmektedir. Et, süt, yumurta gibi hayvansal gıdalarda ve fasulye, nohut gibi baklagil olan bitkisel gıdalarda bol bulunan organik maddeler olarak karşımıza çıkmaktadır. Hücre zarlarını oluşturarak yapı ...

Protein Tozu

Protein Tozu, Protein, kası oluşturan ana madde olduğundandolayı vücut geliştirme sporu yapan kişiler için en önemli besin maddesidir. Sporcuların günlük protein ihtiyacı kilo başına 2 gram olmaktadır. Kas geliştirmek, sağlıklı beslenme ve yeterli pr...

Protein İçeren Meyveler

Protein içeren meyveler dediğimiz zaman pek çok kişi meyvelerin iyi bir protein kaynağı olmadığını söyleyebilir. Ancak bu durum meyveler içerisinde protein bulunduranların olmadığı anlamına gelmemektedir. Meyveler de protein içermekte olan gıdalar ar...

Günlük Protein İhtiyacı

Günlük protein ihtiyacı protein eksikliğinin hastalıklara karşı direnci azaltmakla beraber fazla protein alımının da özellikle karaciğer için oldukça zararlı olduğu düşünülecek olduğunda bilinmesi büyük bir önem taşır. Her insandaki protein ihtiyacın...

Evde Protein Bar Yapımı

Evde protein bar yapımı özellikle sporcuların ilgisini çeken tarifler arasında yer almaktadır. Daha sağlıklı bir şekilde protein alımını gerçekleştirmek ve kas yapısını daha hızlı şekilde güçlendirmek isteyenler için bu protein barların kullanımı old...

Bitkisel Proteinler

Bitkisel Protein, Protein, saç telinden tırnaklara kadar bütün hücrelerin önemli olan fonksiyonel ve yapısal hücre bileşeni olmaktadır. Vücudun üretmiş olduğu enerjinin yaklaşık %5-%15'i, gıdalar aracılığıyla alınan proteinlerden alınır. Özellikle de...

Protein Kaçağı

Protein kaçağı sorunu proteinüri ya da mikroalbuminüri durumu olarak karşımıza çıkan idrar örneklerinde protein miktarının aşırı derecede yüksek olması anlamına gelen bir sorundur. Protein kaçağının sadece idrarda değil böbrekte de olması söz konusu ...

Ton Balığı Protein

Ton balığı protein açısındankaliteli oldukça önemli hayvansal protein kaynağıdır. Ton balığı beslenme kurallarına uygunolarak sağlıklı kilo vermek ve sağlıklı kilo almak isteyen kişiler için ideal bir protein kaynağı olmaktadır. Ton balığı konservele...

İdrarda Protein Yüksekliği

İdrarda protein yüksekliği sorununa proteinüri veya mikroalbuminüri adı verilmektedir. Normal şartlarda idrar tahlilinde eksi değerlerde olması yani bulunmaması gereken protein seviyesinin böbreklerin proteini süzememelerine bağlı olarak yükselmesi s...

İdrarda Protein Kaçağı

İdrarda protein kaçağı, normal olmayan bir durumdur. Normal şartlarda idrar tahlili yapıldığı zaman kalitalif olarak protein miktarının negatif değerde olması gerekmektedir. 24 saatlik idrarda çıkabilecek olan protein miktarı 0-14 mg/dl arasındadır. ...

Protein Eksikliği

Protein eksikliği, günümüzde en çok çocuklarda görülen bir durum olsa bile bazen yetişkinlerde de görülebilen bir problemdir. Son derece fazla belirtiler göstererek eksikliğini hissettiren protein, vücut içesinde belli bir seviyenin altına indiğinde ...

İdrarda Protein

İdrarda protein, aslında ilk başlarda kişiye çok büyük problemler yaşatmasa bile zamanla sorun olabilecek bir hastalıktır. Farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkan idrarda protein, kişinin gözle görebileceği gibi bir hastalık değildir. Sadece kişideki ...