Proteinlerin Sindirimi
12 Temmuz 2024

Proteinlerin Sindirimi


Proteinler, vücuda besin yoluyla alınır ve sindirimleri mide ile ince bağırsakta gerçekleşir. Proteinler, canlı sistemlerde oluşturulmuş organik makromoleküllerdir ve amino asitler adı verilen monomerlerden meydana gelirler. Amino asitler, hücrenin organeli olan ribozomlarda mRNA'daki genetik kodlara göre uç uca peptit bağları ile bağlanarak proteinleri oluştururlar. Oluşan polipeptitler (amino asit zincirleri) daha sonra özgün formlarını almak üzere katlanırlar. Proteinlerin sindirilmesinin temel amacı, bu katlanma ve bağları ortadan kaldırarak proteinleri yapı taşları olan amino asitlere dönüştürmektir. Proteinler, ancak sindirim ile yapı taşlarına ayrıldıktan sonra canlı metabolizmasının kullanımına katılabilir.

Proteinlerin Vücutta Sindirimi Nasıl Gerçekleşir?

Beslenme yoluyla vücudumuza aldığımız proteinler ilk olarak mideye ulaşırlar. Mideye ulaşan proteinler, gastrin hormonunun salgılanmasını başlatır. Gastrin hormonunun etkisiyle mide pepsinojen ve hidroklorik asit salgılar. Bu durumda midenin pH değeri düşer ve midenin iç sıvısında asidik ortam artar. Düşük pH değeri, antiseptik bir etki yaratarak besinlerle alınmış olan birçok mikroorganizmanın ölümüne yol açar ve canlılar bu sistem ile bakteri ve mikroorganizmalardan korunurlar. Bu asidik ortamda bulunan proteinler, denatürasyona uğrayarak özgün yapılarını kaybeder ve amino asit zincirleri haline gelirler. Bu sayede sindirim enzimleri de daha rahat bir şekilde peptit bağlarına etki edebilir. Sonrasında ise bu düşük pH değerine sahip sıvı, inaktif pepsinojeni otokataliz sonucunda aktif bir form olan pepsine dönüştürür. Aktif pepsin, mide içerisindeki proteinleri parçalar. Pepsinin etkisiyle kısa peptit parçalarına ayrılan proteinler, midenin içeriği ile ince bağırsağa aktarılır.

Midenin iç ortamı düşük pH değerine, yani asidik özelliğe sahipken, ince bağırsakların iç ortamı ise bazik bir özelliğe, yani yüksek pH değerine sahiptir. Mide içeriğinin pH değeri düşük olduğundan, ince bağırsağa ulaştığında pH değerinin yüksek olması gerekir. Oniki parmak bağırsağı tarafından salgılanan sekretin hormonu pankreas bezine uyarı göndererek pankreastan ince bağırsağa bikarbonat iyonları aktarılır. Bikarbonat iyonları, pH değerini 7-8 arasında bir değere yükseltir. Kısa peptit parçalarına ayrılmış olan proteinler, pH değerinin yükselmesi ile tekrar katlanmaya başlayınca ince bağırsaklardan kolesistokinin hormonu salgılanmaya başlar. Bu hormon pankreas bezini uyararak, pH değeri yaklaşık 7 olan sindirim enzimlerinin pankreastan ince bağırsağa aktarılmasını sağlar. Pankreastan ince bağırsağa aktarılan bu enzimler inaktif tripsinojen, kimotripsinojen ve prokarboksipeptidaz adındaki enzimlerdir. İnce bağırsak ayrıca aminopeptidaz enzimi salgılar. Yine ince bağırsaktan salgılanan enterokinaz enzimi, inaktif formda bulunan tripsinojeni aktif bir form olan tripsine dönüştürür. Tripsinin görevi, diğer enzimleri aktifleştirmektir. Sonrasında ise ince bağırsakta bulunan kısa polipeptit zincirleri halindeki proteinler bu enzimler tarafından yapı taşlarına ayrılır. Tripsin enzimi amino asit zincirlerini arjinin ve lizin adı verilen amino asitlerin bulunduğu noktalardan kesmeye başlar. Kimotripsin ise triptofan, fenilalanin ve tirozin amino asitlerinin bulunduğu noktalardan polipeptit zincirlerini keser. Karboksipeptidaz, proteinlerin karboksil ucundan, aminopeptidaz ise amino ucundan başlayarak proteinleri amino asitlere ayrıştırır. Bu şekilde sindirimi gerçekleşen proteinler artık asit olarak ince bağırsağa geçerler. İnce bağırsaktan salgılanan diğer enzimler yardımıyla kalan amino asitlere parçalanırlar. Amino asitlere parçalanmış olan proteinler, ince bağırsaktan emilmek suretiyle kan aracılığı ile karaciğere taşınır. Protein sindirimi bu şekilde tamamlanmış olur.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Engin

15 Nisan 2024 Pazartesi

Ben vücut geliştirme sporuna başladım. Bu spor sayeainde kendime güvenim ve duruşum değişti. Ben bu sporla beraber beslenme şeklimize değiştirdim gün içerisinde protein ağırlıklı beslenip, sporcu proteini takviyesinde alıyorum. Aldığım profein tozu kana sekiz dakikada karışırken Esin’in erler neden kana daha geç karışıyor? Doğal protein sindirimi neden yavaş oluyor?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Engin Bey,

Vücut geliştirme sporuna başlamanız ve bu süreçte kendinize olan güveninizin artması gerçekten harika bir gelişme. Doğal proteinlerin sindiriminin daha yavaş olmasının nedeni, bu proteinlerin kompleks yapılarının vücut tarafından parçalanmasının daha uzun sürmesidir. Doğal proteinler, amino asit zincirleri ve çeşitli besin bileşenleri içerir. Bu nedenle sindirim sisteminizin bu proteinleri ayrıştırıp kana karışmasını sağlaması daha uzun zaman alır. Sporcu protein tozları ise genellikle hidrolize edilmiş ya da izole edilmiş proteinler içerir. Bu proteinler, sindirimi kolaylaştırmak için önceden parçalanmış ya da saflaştırılmış olduğundan, vücudunuz bu proteinleri daha hızlı emebilir. Bu yüzden protein tozları kana daha hızlı karışır.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Protein Tozu Zararları Nelerdir?

Protein Tozu Zararları Nelerdir?

Popüler İçerikler

Protein Anlamı Nedir?

Protein Anlamı Nedir?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Multipower Whey Protein Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Multipower Whey Protein Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Karbonhidrat Protein Yağ

Karbonhidrat Protein Yağ

Protein Ağırlıklı Besinler Nelerdir?

Protein Ağırlıklı Besinler Nelerdir?

Protein Ürünleri Nelerdir?

Protein Ürünleri Nelerdir?

İdrarda Protein Belirtileri ve Tedavisi

İdrarda Protein Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

C Reaktif Protein Nedir?

C Reaktif Protein Nedir?

Güncel

Cevizdeki Protein Değerleri

Cevizdeki Protein Değerleri